Blog Archives

Aflevering 20 jrg. 2

26/1/2011

Dienstkleding

Wat is de relatie tussen bigbandmuziek en dienstkleding? Ik weet het niet. Toch was dienstkleding binnen enkele minuten al het onderwerp van gesprek. Ik zal niet proberen uit te leggen, hoe je van een vacature voor een trombonist komt tot een verpleegster (sorry: verpleegkundige…), maar het gebeurde.

En van het een kwam het andere. Gelukkig werd het onderwerp beëindigd, doordat we ons moesten verplaatsen naar de oefenruimte. Gelukkig, want zonder twijfel was de uitkomst geweest uniforme kleding voor de bigband. Natuurlijk speel ik bij de bigband vanwege de swingende muziek, maar ook een beetje omdat je niet in een uniform hoeft. Ik moet er niet aan denken: een blauw jasje met goudkleurige tressen op de schouders, een zwarte broek met een gouden bies van heup tot zoom. En op mijn hoofd een pet. Van voren hoog met een pluimpje en naar achteren aflopend tot net boven mijn nek. Ik beledig nu natuurlijk nu veel musici, die met veel genoegen het uniform aantrekken en er in formatie mee door de straten lopen. Het spijt me. Maar je ziet er ook zelden stralende gezichten boven. Alles is ernstig en gedisciplineerd. Ik weet, dat er ook spectaculaire optredens zijn, waarbij het uniform en de discipline onontbeerlijk zijn. En met een malletband kun je – zie ik - grote hoogten bereiken.

En eerlijk gezegd: het uniform heeft een functie. Ook in de bigband streven we er naar om allemaal ongeveer (gelukkig) hetzelfde gekleed te zijn, meestal in het zwart. Waarom is dat? Muziekensembles zijn een eenheid en dat wordt voor de kijker en luisteraar zichtbaar gemaakt door de kleding. Als iedereen zich op zijn eigen manier uitdost dan geeft dat onrust en dan wordt ook het publiek onrustig. Kleding heeft invloed op gedrag, je eigen gedrag. Ik herinner me mijn eerste gala’s. Ik ging in smoking extra rechtop lopen en mijn partner liep niet naast me: nee: ze “schreed”. Het beïnvloedt ook het gedrag van anderen. Als ik informele gesprekken wil hebben, dan zal ik me niet formeel kleden. Als ik als leidinggevende extra gewicht wil geven aan mijn opdrachten, dan zorg ik voor een uitrusting, die mijn “autoriteit” versterkt.

En echt, het werkt… Je moet je “uniform” dan wel met een zekere flair dragen, anders heeft het geen effect. En bij sommigen heeft het uniform helemaal geen effect.

Maar gelukkig, bij ons in de bigband zijn nog geen dwingende kledingvoorschriften. We worden niet uit de band gezet als we een spijkerbroek met gaten dragen en ook sandalen worden getolereerd (dat is wel het randje…), noch worden we naar huis gestuurd als de rok te kort of te lang is, de haren alternatief gekapt of de pet op het hoofd wordt gehouden. Ik ben benieuwd hoe mijn collega’s zich volgende week uitdossen voor de repetitie!

Dick

Aflevering 19 jrg. 2

19/1/2011

Wodka

Het is grijs buiten. De sneeuw is weg en daarmee zijn ook de talrijke vogels op de voederplank verdwenen. Mistig, miezelig weer. Niks te beleven buiten, niets te beleven binnen, "hemmaol neks". Leve de winter. Componisten zijn door dit weer geïnspireerd. Denk eens aan de Suicide Song, die in werkelijkheid Gloomy Sunday heet. Geschreven door een Hongaar (Rezso Seress). Van dat originele nummer, waar je depressief van wordt als je alleen al de muziek hoort, zijn mooie jazzy versies in omloop, zoals dat van Sarah McLachlan. Maar dit terzijde.

In dit grijze weer spoed ik mij in mineur naar de oefenruimte. We zijn redelijk compleet (wie speelt er nog verdienstelijk trombone?!?!!). Gerard stelt zich op voor de troep: Groene Uien (“green omniums” voor onze Engelstalige jeugd). Een nieuw nummer. We spelen het zo van het blad af. Het gaat “nieet schlecht”. Maar in mijn hoofd vormt zich de vraag: Waarom? Waarom dit nummer. Natuurlijk gaf de dirigent wel een verklaring voor dit extra repertoire, maar toch…

Was het om het nieuwe recept, dat hij meegenomen heeft uit Belarus? Of heeft zijn hart het moeilijk gekregen, door de wilde ervaringen die hij heeft gehad gedurende het verblijf in Brest? Ik weet het niet. In ieder geval moeten we hard repeteren, oude nummers, nieuwe nummers. We krijgen het er warm van in ons vertrouwde krappe hok. (Nog even, en dan stáán er muren en zít er verwarming in het nieuwe onderkomen en dan…). Er wordt gezwegen over de lotgevallen van Saxalot in Rusland. Zo nu en dan is er een blik van verstandhouding tussen de 3 leden, die Saxalot af en toe versterken en de rest moet maar raden wat er zich heeft voorgedaan: Teveel wodka (nou, dat werd zo heftig ontkend, dat het waar moet zijn)? Te weinig concentratie tijdens het optreden en vervolgens ook hier (nee, dat zeker niet. Het was een erg goed optreden daar)?

Mensen zijn soms net zo ondoorgrondelijk als muziek. Soms krijgen we stukken voor ons neus, geschreven op een manier, die door Jaap als Japans voor beginners werd omschreven. En soms zijn de partituren zo uit elkaar gerafeld, dat de afzonderlijke partijen niet in te studeren zijn. Samen klinkt het erg swingend, maar thuis op je slaapkamertje (ja, we studeren allemaal elke dag!) kun je er geen touw aan vast knopen. Wat me doet denken aan de Titanic – om een beetje bij te komen, na de vorige ervaring (als je tenminste de links opent…) -.
Het verhaal gaat, dat de band Nearer to God to Thee speelde, toen het schip langzaam in het ijskoude water van de zuidelijke ijszee verdween. Of dat klopt wordt tegenwoordig betwijfeld. Ontroerend is het wel, dus laten we die “kennis” maar voor waar aannemen. En daarbij, het past heel goed bij mijn grijze stemming.

We kletsen nog wat, stapelen de stoelen en verdwijnen…
Volgende week om 8 uur, maar half 8 mag ook. Aantrekkelijk, dan kunnen we in een therapeutische voorsessie ons oppeppen voor de repetitie…

Dick

Aflevering 18 jrg. 2

12/1/2011

Orange colored sky

Van de week zag ik het: om een uur of half 5 zakte de zon tot op ooghoogte. Zijn optische afmeting verviervoudigde. En de lucht kleurde oranje, blauw en zilver.Ik tuurde en tuurde, want volgens het liedje Orange Colored Sky zou “Zij” ineens verschijnen: … flash bam alacazam, wonderful you came by!

Helaas, het was heel mooi en indrukwekkend, maar nergens op de Es was ook maar een levende ziel te ontdekken. Alleen dooiende sneeuw op ijsvlakten. In de verte 18 vlaggen van de holes in Exloo rond de zendmast en verder niets dan stilte. Het liedje, dat wij op het repertoire hebben staan, kwam wel direct bij me op. Vader en dochter Cole hebben het op het vinyl en de disc gezet, ieder in hun eigen opvatting. Los van de persoonlijke verschillen die tussen die twee hoor je ook duidelijk de verschillen in opvatting over muziek tussen de jaren ’40/ ’50 en nu. Persoonlijk vind ik de interpretatie van vader Cole prettiger om te beluisteren. Dat zal dan wel weer de leeftijd zijn, hè?

Teksten van liedjes zijn wel vaker vreemd. In het Nederlands valt het direct op als je bewust gaat luisteren, voor andere talen moet je de moeite nemen om ze te vertalen. Neem nou dat lied van Abel: “En je proost op de tijd wat begon als een berg op de dag, die je achterliet en ik dacht dat het nooit gebeuren zou. Het leven lacht naar jou.” Juist ja. Waar gáát dit over! Ik ben een liefhebber van de muziek van Abel, maar zijn teksten zijn rechtstreeks uit het programma Candlelight. Zal wel met zijn leeftijd te maken hebben gehad, toen hij de liedjes schreef…
De beste teksten zijn toch de verhalende poëzie in luisterliedjes. Neem nu het lied Petruschka van de bijna vergeten zanger Hans van Deventer. Ergens staat er: “Je bent een spiegel, Petruschka, die aan ons vertelt Hoe gezond en sterk wij zijn, hoe slim en welgesteld
Jij huilt onze tranen, jij draagt ons verdriet. Zonder het duister kan ook zelfs het zonlicht niet.” Aandoenlijk en filosofisch tegelijk. Hans van Deventer is een somber mens geworden. Zijn zoon vertelde daarover in “De Wandeling”. Het was het klassieke verhaal van Mozart en Antonio Salieri, de één populair en gezien, die moeiteloos scoort, en de ander nauwelijks gewaardeerd, ondanks zijn gezwoeg. Hans had ene Jaap Fischer tegenover zich en ook populaire zangers als Peter Blanken, Dimitri van Toren en Peter Schaap (wie?). Het is jammer voor Hans. Zijn liedjes zijn qua tekst en muziek heel erg mooi!

Vanavond geen Bigband. De gemeente Coevorden leent een aantal belangrijke individuen uit ons gezelschap en zij spelen nu in het verre Brest in Wit Rusland. Hoe zou het met hun zijn gegaan tussen al dat klassiek geweld? We gaan het horen…

Dick

Aflevering 17 jrg 2

4/1/2011

De Droom

“I have a dream”.
De band zit in de vaste opstelling: lege plaatsen in het midden en linksachter, afgeschermd door een haag van paarlmoer op koper, Gerard ervoor. Zopas heeft hij gefluisterd welk nummer wij gaan spelen, dit keer extra langzaam. Er wordt gefronst. Hoe langzaam is langzaam? Hij telt af, klikkend met zijn vingers, schijnbaar in trance, de ogen gesloten, nauwelijks ademend, alsof hij nu al geniet van wat gaat komen.

Er barst een kakofonie los. Het nummer – do nothing ‘till you hear from me – is door de één begrepen als “nothing rymhed”, de ander speelt “you do something to me”en een derde vindt “‘we’ll meet again” wel gepast. Gerard laat doorspelen. Nieuwe composities zijn zo schaars tegenwoordig, dat hij de geboorte van dit meesterwerk niet wil verhinderen. “Zal ik het nummer op deze wijze ook in Brest ten gehore brengen?” mijmert hij. “Het heeft wel iets Baltisch, iets Slavisch.” Dat is niet zo vreemd gedacht, want in Wit Rusland is het zaak goede vriendjes te blijven met je gastheren. Daar is overigens programmatisch al in voorzien. Elvira, Annelies en hij hebben de Troika ingestudeerd, die hun ouders nog hadden geleerd in het Volkshuis, tijdens het wekelijkse volksdansuurtje. Het heffen van het bovenbeen tot een horizontale stand heeft hem aanvankelijk wel enige moeite gekost, maar door veel oefenen tijdens kantooruren kan hij nu zelfstandig zijn knie tot de gewenste hoogte omhoog brengen en daarbij zijn rug recht houden. Zijn leerlingen hebben hem gedurende de week wel vreemd aangekeken. Natuurlijk, hij geeft altijd het ritme aan, maar nog nooit zo, op deze manier, afwisselend met het linker- en rechterbeen…

Maar goed, dit nieuwe nummer, het zou kunnen, als toegift bijvoorbeeld, op een koude avond, als de mensen al hun plaatselijke alcoholische versnapering hebben genuttigd.
Gerard schrikt wakker. Het orkest, inmiddels deels bij het coda en deels bij de eerste herhaling van de bridge, raakt in verwarring. Wie heeft gelijk? “Ik natuurlijk”, denkt ieder. Dus dan maar iets harder, zodat de ander mij weer kan oppikken en meespelen.
Er wordt geklopt. “Wordt er geklopt” mimet Gerard vragend. De trompetisten bevestigen dit al shakend (Ha, het lukt!). Er komt iemand binnen, op zoek naar een tamboerijn. Wat heeft haar geïnspireerd om op dit moment naar een tamboerijn te verlangen?
Gerard verklaart de song geëindigd, simpel door zich om te draaien. “Zit zijn haar anders?” vraagt de ene saxofoniste aan de andere. “Voor Wit Rusland” zegt de ander samenzweerderig.

“Volgende week geen repetitie”, verwoordt Gerard streng. Ik begrijp hem en denk aan de lange reis, het vreemde eten (Borstj), de vele vrouwen om hem heen en het vooruitzicht van lange saaie recepties ter ere van die Nederlanders uit Holland. Nee, Frans gaat niet mee, hij heeft zijn eigen circuit…

Dick